stotą mobbingu jest długotrwała przemoc psychiczna mająca na celu poniżenie pracownika i doprowadzająca najczęściej do rozwiązania stosunku pracy. Aby uniknąć odpowiedzialności za skutki mobbingu, pracodawca powinien eliminować praktyki o takim charakterze w ramach prowadzenia prewencji antymobbingowej.

Dobra osobiste to indywidualne odczucia każdego człowieka, których naruszenie wywołuje w nim poczucie osobistej krzywdy. Zaliczamy do nich: zdrowie, wolność, cześć, swobodę sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnicę korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukową, artystyczną, wynalazczą i racjonalizatorską (art. 23 k.c.).
Ochrona dóbr osobistych pracownika

Z pewnością nie można uznać za bezprawną sytuację, gdy pracodawca wykonuje swoje uprawnienia w sposób należyty i w granicach wyznaczonych przez prawo. Ochrona dóbr osobistych wielokrotnie była przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego, który stwierdził w swoim orzeczeniu, że pracodawca nie narusza dóbr osobistych pracownika, polecając mu udanie się na komisariat policji w celu zbadania alkomatem stanu trzeźwości (wyrok z 15 października 1999 r., I PKN 309/99). Pracodawca, ujawniając na swoich stronach internetowych informacje o pracowniku bezpośrednio związane z jego pracą zawodową, bez jego zgody, nie narusza dóbr osobistych tego pracownika (wyrok SN z 19 listopada 2003 r., I PK 590/02). Za naruszenie dóbr osobistych pracownika nie może być również uznane działanie pracodawcy zmierzające do zażegnania konfliktu przez przeniesienie pracownika wywołującego konflikt na inne miejsce pracy, a w rezultacie rozwiązanie z nim stosunku pracy ze względu na bezskuteczność tych działań (wyrok SN z 4 czerwca 2002 r., I PKN 249/01), a także działanie zmierzające do przeprowadzenia kontroli rzeczy pracownika, jeżeli został on o takim zamiarze pracodawcy wcześniej uprzedzony (wyrok SN z 13 kwietnia 1972 r., I PR 153/72).

Przykład

Pracownik wystąpił do pracodawcy o udzielenie zapomogi, ponieważ znalazł się w trudnej sytuacji życiowej i finansowej. Pracodawca poprosił o przedłożenie zaświadczenia o zarobkach u drugiego pracodawcy w celu dokonania weryfikacji wniosku, zgodnie z regulaminem wewnętrznym firmy. Pracodawca nie narusza dobra osobistego pracownika przez takie żądanie, gdyż w celu właściwej weryfikacji wniosku i działając zgodnie z regulaminem przyznawania zapomóg, miał prawo żądać od pracownika takiego zaświadczenia i nie było to działaniem bezprawnym.

Pracodawca ma prawo do krytyki pracownika >>

Ponadto godność i inne dobra osobiste pracownika powinny być szanowane przez pracodawcę. W praktyce nie zawsze jest to przestrzegane. Pracodawca nie może na przykład podsłuchiwać rozmów pracowników, czy też stosować wobec nich szykan i obraźliwych określeń.

Należy zgodzić się z poglądem, że naruszeniem godności pracowników są także wszelkie przejawy mobbingu, którego cechami charakterystycznymi są:
brak racjonalnych przyczyn prześladowania,
systematyczny i długotrwały charakter wrogich zachowań,
lekceważenie,
ośmieszanie,
znieważanie,
zniesławianie,
grożenie,
naruszenie nietykalności cielesnej pracownika.

Dotyczy to sytuacji zarówno mobbingowania pracownika przez pracodawcę, jak i przez innych współpracowników. Przepisy prawa pracy nakładają na pracodawcę obowiązek przeciwdziałania tym zjawiskom.